YAMANLAR
YAMANLAR KÖYÜ
İlçenin en uzak köyüdür. Yeniçağa’ya 11 km. uzaklıkta, kuzeydoğu yönündedir. Köy Arkot Dağı’na doğru kurulmuştur. Orman içine doğru güzel bir köydür.
Yamanlar Köyü iki mahalleden meydana gelir. Köylülerin Mengen ve Kızılcahamam’dan gelerek buraya yerleştikleri sanılmaktadır.
Köyün içinde yaklaşık iki yüz yıllık tarihi bir ev vardır. Ev taş temel üzerine kerpiç duvardır. Kilerin üzerine iki kat olarak yapılan evin iki girişi vardır. Kilerin olduğu yere işlemeli bir merdiven ile inildiği gibi, dışarıdan da giriş vardır. Kilerin olduğu yer yuvarlak bir kapakla açılmaktadır. Yoldan tarafta bulunan kapıdan birinci kata girilir. Birinci katta üç oda ve bir abdestlik bulunur. Aynı plan ikinci kat içinde geçerlidir. Toplam altı oda ve iki abdestlik vardır. Çatı ise gemi kaburgası biçiminde yapılmıştır. Odalardaki dolapların, ahşap kısımların işlemeleri çok güzeldir. Kapılarda asma kilitler kullanılmıştır. Tavanlarda baklava biçiminde süslemeler yapılmıştır. İşçiliği, mimarisi ve tarihi güzelliği ile görülmeye değer bir eserdir. Yeniçağa tarihi bakımından korunması gereken birkaç eserden birisidir.
Yamanlar Köyü civarında Bizans Dönemine ait mezar taşları bulunmaktadır. Doğancı Köyü ile Yamanlar Köyü Bizans Dönemi mezar taşlarının Yeniçağa İlçesi’ndeki en yaygın dağılımını verir. Bu civarda da en az bir Hıristiyanlık devri dini yapısı bulunması gerekir. Ayrıca Yamanlar Köyü Ibrıcak Köyü’ne de yakındır. Hem Yeniçağa hem de Ibrıcak’taki tarihi yerleşimlerle komşudur. Roma veya Bizans döneminde Ibrıcak‘taki yerleşim yerine bağlı bir köy olması muhtemeldir.
1706 tarihli Bolu Livası Tahrir Defteri’nde Yamanlar Köyü hakkında bazı bilgilere rastlıyoruz. Bu bilgilerde köyde mescid, üç kahvehane, hamam, dükkân, iki çiftlik, dört sazlık ile iki derbent vardır. Köyün bir de kethüdası (muhtar) varıdır. Tahrir Defteri’nde neredeyse tüm köylerde hamam veya kaplıca olduğu yazılmıştır. Hamamın köyün neresinde olduğunu bilemiyoruz. Köyün Nüfusu gösterilmemiştir.
Yamanlar Köyü 1845 yılı Temettuat Defteri’nde 22 hane olarak görünmektedir. Hane sayısına göre köyün nüfusu yaklaşık 100–110 arasındadır. Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Köyün toplam geliri 9692 guruştur. Ödediği vergilerin toplamı 3108 guruş, aşarı 284,5 guruştur.
Köyün en varlıklı kişisi Çil Hacıoğlu Hacı Hasanağa’dır. Yıllık geliri 2898 guruştur. Küçük ve büyük baş hayvan toplamı 37 tanedir.
Köyün bu devirdeki sülale isimleri şöyledir: Çil Hacıoğlu, Durdu Haliloğlu, Söylemezoğlu, Kuzu Ahmetoğlu, Porukoğlu, Abbasoğlu, Kotaşoğlu, Tüysüz Yarımağaoğlu, Toprakçıoğlu, Sağıroğlu, Emir Haliloğlu, Eğri Hasanoğlu, Sarı ÖmeroğluKaynak: ÇAĞA VE KÖYLERİNİN TARİHİ, (YENİÇAĞA TARİHİ-1)İdris KELEŞ
